De energie voorziening in onze camper is grotendeels vergelijkbaar met die van een gewoon huis: Als we walstroom gebruiken hebben we rechtstreeks de beschikking over 220 V ( tegenwoordig overigens 230 V), we koken op gas en we hebben zonnepanelen.
Een van de verschillen is dat je bij een huisaansluiting de beschikking hebt over meerdere groepen van bijvoorbeeld 16A en we op de camperplaatsen tot nu toe maximaal 10A hebben kunnen gebruiken, maar meestal is het 6A.
Om dit een beetje in perspectief te plaatsen: bij 16A kun je (16 x 220) 3520 W aansluiten ( per groep), 6A is dus “maar” ( 6 x 220 ) 1320 W. Een beetje groepenkast in huis heeft zo’n 6 groepen, onze camper heeft er 1..
Daar staat natuurlijk wel tegenover dat een camper iets minder oppervlak en inbouwapparatuur heeft dan een heel huis.. Voor nu laat ik ons gasverbruik even buiten beschouwing, maar focus op de stroomvoorziening.
We hebben op de camper zonnepanelen laten leggen omdat we ook off-grid willen kunnen staan, d.w.z zonder walstroom ( walstroom is stroom waar je je op aansluit op een camping of camperplaats). De camper had al 2 AGM batterijen van elk 90Ah en een omvormer om van de 12V van de batterijen weer 230 V te maken. De omvormer kan maximaal 2300 W leveren. Het gaat voor deze blog te ver om de verschillen tussen de diverse soorten batterijen te benoemen, daar wijd ik nog wel een keer een ander schrijfsel aan. Maar om even wat info te geven: AGM staat voor Absorbed Glass Mat. Bij een AGM accu is het accuzuur opgenomen in geweven glasvezelmatten die zich tussen de loodplaten van de accu bevinden. Dit in tegenstelling tot andere soorten loodaccu’s (ook wel ‘natte accu’s’ genoemd), waarbij het accuzuur zich los in de accu bevindt. Dat heeft als nadeel dat deze accu’s zich altijd rechtop moeten bevinden omdat er anders accuzuur uit de accu kan lekken. Daarnaast zijn natte accu’s niet geschikt voor mobiele of langdurig autonome toepassingen. In mobiele toepassingen is er namelijk teveel beweging waardoor er een risico op lekkage is en voor langdurig autonome toepassingen zijn ze ongeschikt aangezien ze regelmatig onderhoud nodig hebben. AGM accu’s kennen een groot aantal voordelen. Ze hebben een lange levensduur, geringe zelfontlading en zijn onderhoudsvrij. Een nadeel is dat ze maar voor 70% ontladen mogen worden, omdat anders het risico op schade aan de cellen bestaat.
De batterijen worden opgeladen als we rijden door de dynamo en als we stilstaan door onze zonnepanelen. In de periodes dat we om de dag, twee dagen, rijden zijn ze dus nagenoeg altijd vol. De afgelopen weken hebben we echter langere tijd stilgestaan, maar wel op camperplaatsen, en zijn we gaan proberen hoe lang we zonder extra stroom toe kunnen komen. Uiteraard zijn we daarbij afhankelijk van de zon, of beter van het daglicht, maar tot op heden valt het nog niet tegen.
We zijn ook in kaart gaan brengen wat onze grootste stroomverbruikers zijn. Eigenlijk werden we hiertoe getriggerd door een camperplaats waar we een paar weken geleden stonden “Eco Area Los Alcázares”. Deze camperplaats is de eerste in Europa die volledig op zonnepanelen draait. MAAR dat was ook de duurste in stroom, namelijk €0,70 / kWh. Bij het vertrek werden we behoorlijk verrast door de hoogte van het af te rekenen bedrag voor het stroomverbruik. Ik ben dan ook begonnen om alle stroomverbruikers in kaart te brengen en daar kwam in ieder geval uit dat de warmwaterboiler een echte stroomvreter is. Die draait dus tegenwoordig alleen nog maar op gas…
Maar het zet je wel aan het denken. Eigenlijk is het wel vreemd: we krijgen, in huis, 230 V binnen, maar bijna alle apparaten die we gebruiken draaien op 12 V, 24 V of minder. Alles waar een adapter aan zit zou in principe zonder 230V kunnen functioneren.
De TV in de camper bijvoorbeeld is aangesloten op 12V, zo ook de verlichting en de waterpomp. De omvormer die we hebben is er eigenlijk alleen voor het oventje dat we hebben, de opladers van de telefoon, fiets accu’s, batterijen van de fotocamera en de laptop. Het, ik zou bijna zeggen vervelende, is dat de omvormer ook een eigen verbruik heeft, dat hoger ligt dan het apparaat dat opgeladen wordt, met uitzondering van de laptop en de accu’s van de fietsen..
220 Volt heb je nodig om stroom over grotere afstanden te transporteren, en voor krachtige machines. Als je zelf stroom opwekt heb je de 220V niet nodig voor die grotere afstanden. Alleen nog voor de stroomvreters als wasdroger en wasmachine.
Voor sommige apparaten zoals wasmachine en wasdroger is er nog geen 24 Volt alternatief, maar dat kan eventueel nog komen, en je kan desnoods ook zonder: door handmatig te wassen en de was aan de waslijn te drogen.
Zonnepanelen zijn gelijkstroom, en als je dat omzet naar 220 wisselstroom heb je iets verlies. Als je dat vervolgens weer omzet naar 12V gelijkstroom heb je nog meer verlies. En er is ook veel verlies in de stand-by-modus, soms zelfs 80 tot 98%! Een voorbeeld is je deurbel. Die is 12V, en die zou op 12V geen stand-by stroom verbruiken. Maar op 220V is het stand-by verbruik soms wel 3 Watt – continu. Ik heb geen idee hoeveel deurbellen er op deze manier in Nederland gebruikt worden, maar als het anders gedaan zou worden zou dat best wat kunnen besparen. En dan noem ik alleen nog maar de deurbel…
Gelijkstroom uit zonnepanelen kun je rechtsreeks opslaan in batterijen. De meeste dingen kunnen zoals ik al zei op 12V of 24V werken, de grens ligt zo’n beetje bij apparaten die 1000 W of meer nodig hebben.
Voor onze camper is dat niet zo van toepassing, die hoge wattages, maar ik ga toch verder kijken waar ik aansluitingen kan maken die rechtsreeks 12V gebruiken om bijvoorbeeld de telefoonladers op aan te sluiten. 12V en 24V systemen zijn niet nieuw, ook in de scheepvaart en in vrachtwagens worden die al heel lang toegepast, waarom ook niet in huizen, bijvoorbeeld in combinatie met batterijen, opgeladen door zonnepanelen?
Maar voorlopig houd ik het maar bij het zoeken naar slimme aanpassingen in de camper om zo efficiënt mogelijk de batterijen te gebruiken. Hoe minder stroom we verbruiken hoe langer we off-grid kunnen staan. De eerste “winst” zit hem sowieso in het niet meer hoeven aangesloten te worden op walstroom en daarvoor te betalen…. Waar het “gratis” is, lees: in de prijs inbegrepen, kunnen we er altijd nog gebruik van maken.
Ik zal de komende weken / maanden er eens wat meer aandacht aan besteden en uitzoeken wat de mogelijkheden zijn. Maar als iemand tips, trucs of ideeën heeft dan hoor ik dat graag!
